Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
Houten (balklaag) vloeren.
Een houten balklaag vloer bestaat uit drie onderdelen:
- de houten balklaag;
- de dekvloer;
het onderdeel "houten dekvloer".
- en een eventueel plafond.
het onderdeel "plafonds".
Voor de volgende onderwerpen betreffende de houten balklaag ga naar:
benamingen van onderdelen houten vloerbalklaag en houten balklaag algemeen;
richting van de balken, hartafstand en oplegging;
verankering van balklagen;
balklaagverstijvingen;
samengestelde balklagen (moer-en kinderbalken);
bodemafsluiting en/of kruipruimte;
het ontwerpen van houten vloerbalklagen;
polymeerchemisch herstel/restauratie.
Benamingen van onderdelen houten vloerbalkaag:
bron afbeeldingen: Jellema bouwkunde (1964)
| balk | = bint |
| vuile balklaag | = met ongeschaafde balken |
| schone balklaag | = met geschaafde balken |
| enkelvoudige balkaag | = zonder moerbint |
| samengestelde balklaag | = met moer- en kinderbinten |
| strijkbalk | = eerste balk evenwijdig aan muurzijde (ca 50 mm los van muur i.v.m vochttransport) |
| raveelbalk | = hoofdbalk bij balklaagbrekingen waarin andere balken zijn opgelegd. |
| (raveelbalken zijn vaak iets zwaarder i.v.m. grotere belasting en verzwakking door inkeping) | |
| raveelhout | = koppelbalk tussen twee hoofdbalken |
| kreupele balk | = kortere balk tussen twee hoofdbalken die aan de raveling zijde in het raveelhout is opgelegd. |
Houten balklaag algemeen:
De houten balklaag dient te ondersteuning van de houten vloer.Zijn primaire funtie is het overbrengen van het gewicht van de vloer, de hierop staande muren en overige belastingen zoals meubels en mensen naar de onderstaande
dragende muren en onderslagen.
Zijn secundaire functie is, via zijn koppelankers, het verkleinen van de kniklengte van de dragende muren.
De meest gebruikte houtsoorten zijn grenen, vuren en dennen, alsmede eiken. E.e.a. is afhankelijk van de eis of de balklaag in het zicht komt en wat is dan de afwerking is.
Bij het bepalen van balken rekening houden met de courante handelsmaten.
Let hierbij wel op ! De handelsmaten van de houtskeletbouw balken zijn veelal Noord Amerikaanse houtmaten en deze verschillen van de Europese.
Richting van de balken, hartafstand en oplegging:
Richting van de balken:
- Richting bij voorkeur in de richting van de kortste overspanning.
(= economischer)
- Zolderbalklagen bij voorkeur in de richting van de spanten i.v.m. opnemen trekkrachten spanten,
tenzij trekbalk spant is tevens onderslag.
- I.v.m. instortingsgevaar door explosie bij voorkeur geen balken opleggen in buitenmuren waar de ramen zitten.
(dit gaat niet altijd op voor vrijstaande woningen en hoekwoningen)Bij rijtjes woningen van rond 1900 was dit normaal. De woningen hadden een voor- en een achterkamer. Op deze scheidingsmuur werden de balken aan elkaar gekoppeld en de andere zijde in de buitenmuur opgelegd. Het voordeel hiervan was dat de balken niet behoefden te worden opgelegd in de scheidingsmuur naar de buren.
Explosiegevaar was er niet, want gasgebruik voor koken en verwarming was toen nog niet standaard aanwezig.
- Als er geen dragende latei wordt toegepast de balken boven de ramen opvangen met een raveling (raveelhout en staartbalken).
Hartafstand van de balken:
Onderlinge afstand hart op hart van 44-75 cm (mede afhankelijk van toe te passen vloerhout).Bij het bepalen van deze maat indien mogelijk ook rekening houden met de toe te passen steenmaat.
de tabellen met maximale balkafstanden voor woonhuizen bij het onderdeel tabellen houtafmetingen constructief.
Oplegging van de balken:
Oplegging balken minimaal 11 cm (vuistregel 2/3 van vloerdikte). Klamplagen aan de muur mogen niet worden meegeteld.
aantekeningen HTS (1977)
Als het metselwerk niet in staat is de randspanningen die ontstaan op te nemen dan moeten we onder de balken hardere klinkers,o.i.d. toepassen die deze krachten wel kunnen opnemen.
het onderwerp "Opleggingen op metselwerk" van het onderdeel "gevels - metselwerkgevels".
Balklaagverstijvingen:
Al voldoet een balklaag aan de eisen van draagkracht (buigingsmoment) dan kunnen er, vooral bij grotere overspanningen, nog trillingen voorkomen.De nadelige gevolgen hiervan kunnen zijn scheuren in een direct aan deze balklaag opgehangen stucplafond.
Het is dus zaak de balklaag zwaarder uit te voeren dan rekenkundig nodig of te verstevigen.
Het verstevigen van de balklaag kan met een z.g. Andreaskruis van hout of bandstaal geschieden.
Andreaskruis: (artikel uit Bouwwereld - ??)
Samengestelde balklagen:De moerbalk, ook wel moerbint genoemd, is een zware balk die van muur tot muur loopt. Deze balk draagt de kinderbalken of kinderbinten, kleinere balken die haaks op de moerbalk liggen. Tezamen vormen de moer- en kinderbalken als balklaag de dragende constructie waarop de vloer rust.Onder de moerbalk kan nog een onderslagbalk zijn aangebracht, die dient als extra ondersteuning.
Zodra constructies in hout worden uitgevoerd moet men rekening houden met het feit dat de structuuropbouw van het hout in de loop van de tijd verandert (kruipt).
Let op !
|
|
Constructief is het echter beter om een nieuwe dragende constructie te maken en de oude vloer, indien gewenst, als plafond te handhaven. Doch dit moet per situatie worden bekeken.
het onderwerp "Houten plafonds" behorende bij dit onderwerp
Bodemafsluiting en/of kruipruimte:
Bij begane grond balklagen is het noodzakelijk om een bodemafsluiting toe te passen, de ruimte onder de vloer te ventileren, en op voldoende hoogte (20 tot 30 cm) boven het maaiveld te blijven.
De balken en de onderkant van de vloer dienen met een conserveringsmiddel te worden behandeld en de benodigde ventilatiegaten moeten worden voorzien van muisdichte roosters.
Een combinatie van spouwventilatie - kruipruimteventilatie is niet aan te bevelen.
Het ontwerpen van houten vloerbalklagen:
Houten vloerbalken worden ontworpen aan de hand van de te maken ravelingen, om zoveel mogelijk raveelbalken te voorkomen.
Het gevolg hiervan is dat de h.o.h. afstanden van de balken zullen variëren, iets dat we bij balklagen die in 't zicht komen meestal willen vermijden. - een compremis is dan onvermijdelijk.
Bij een verdiepingsbalklaag zullen we niet alleen rekening moeten houden met de ruimte-indeling op deze verdieping doch ook met de indeling onder deze verdieping.
Muren die worden opgenomen door een balklaag moeten via die balklaag worden opgevangen door onderstaande muren en/of onderslagbalken.
voorbeeld (bron: Jellema bouwkundeboek 1966)
Niet dragende muren minimaal enkele centimeters los houden van de balklagen i.v.m. doorbuiging van de balklagen.
Indien we hier geen rekening mee houden dan zullen de niet dragende muren alsnog dragend worden, met mogelijke ongwenste belastingafdracht..
voorbeeld balklaagberekening UTS 1966
voor oplegging raveelbalken, etc. het onderdeel houtverbindingen bij draagtructuur/skelet
Polymeerchemisch herstel/restauratie van balk en houtconstructies:
Binten vertonen op de plaatsen waar zij in de muren zijn opgelegd, door schimmel- en zwam-aantasting vaak sterke rottings versehijnselen. Vaak is alleen de kop vermolmd met alle gevolgen van dien.De monument bezitter is nu genoodzaakt zijn toevlucht te nemen in:
- het vervangen van de kop met een nieuw stuk hout:
nadeel: De nieuwe zichtbare lasverbinding. - vervanging van de gehele bint;
nadeel: Meestal de houtmaat en de lengte, alsmede de vraag of het hout voldoende is uitgewerkt. - indien mogelijk het aanbrengen van sleutelstukken;
nadeel: Is dit esthetisch en historisch verantwoord. - het aanbrengen van metalen steunpunten;
nadeel: de esthetica. - Polymeerchemisch herstel.
- Werkwijze bij herstelling van b.v. een balkkop:
- Opschoren van de balk tot op het oorspronkelijke niveau (verwijderen van aftimmerlatten, etc.)
- Vrijmaken van de te behandelen balk door wegkappen omringend metselwerk;
- Verwijderen aangetaste hout;
- Aanbrengen van wapeningstaven in het gezonde hout;
- Plaatsen van een bekisting;
- Ingieten van de epoxymortel;
- Na zeven dagen uitharding bekisting verwijderen;
- Onderstempeling wegnemen na volledige doorharding ( 28 dagen ).
Bij houtverbindingen die aan hoge belastingen zijn blootgesteld kunnen eventueel met behulp van een inwendig raster extra worden versterkt.
Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
dd: 05-01-2018
| extra informatie behorende bij: | Balklaagverstijvingen: |
|
Andreaskruis:
(artikel uit historisch bouwkroniek - ??)
| extra informatie behorende bij: | Het ontwerpen van houten vloerbalklagen: |
|
Voorbeeld ontwerp van vloerbalklaag:
(bron: Jellema bouwkundeboek 1966)
| extra informatie behorende bij: | Het ontwerpen van houten vloerbalklagen: |
|
Voorbeeld balklaag berekening:
aantekeningen UTS bouwkunde 1966
